Korkusuz
Ümit Zileli

Pandora’nın kutusu: Yapay zeka!

Yıllar önce de altını çizerek dikkat çekmeye çalışmıştım...

Ders kitaplarından bilimi kovdular!.. Daha değişik biçimde söyleyecek olursak; tam 158 yıl önce, yani Darwin “Türlerin Kökeni” isimli eserini yayınladığından bu yana öne sürdüğü tez o günden bugüne tartışmasız biçimde tüm bilimsel araştırmalara yol gösterici oldu, temel teşkil etti, hiçbir şekilde çürütülemedi.. Bu tezin adı “Evrim Teorisi” idi...

-Milli Eğitim müfredatından çıkarıldı!

Bu ülkenin kurucularının, başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere kahramanlarının isimleri de çıkarıldı ders kitaplarından; yetmedi Kurtuluş Savaşı da silindi!.. Büyük devrimcinin adı Çanakkale Savaşı anmalarından da çıkarıldı; Çanakkale’yi, Anafartalar’ı onun adından özellikle uzak durarak anmak için cambazlara taş çıkartacak cingözlükler icat edildi, Diyanet bile alet edildi hiç sıkılmadan!..

Aynı zaman dilimi içinde türban anaokullarına kadar yaygınlaştırıldı... Cihat, şeriatın hukuk ve ceza düzeni ilkokullara varıncaya dek Milli Eğitim müfredatına yerleştirildi. Milli Eğitim Bakanlığı, anayasa ile, yasalarla kendisine verilmiş, eğitim sisteminde yapılacak değişiklik ve yenilikleri ikili anlaşmalarla dinci vakıflara ve derneklere devretti!  Büyük tartışmalara, konu olan “Yeni model” eğitim müfredatı millete şöyle yutturulmaya çalışıldı:

-Yeni müfredat, yapılmış en demokratik, en bilimsel, en çağdaş müfredattır!

İzlerken yüzüm kızarmıştı...

“En büyük tehdit!”


Türkiye’de bu çağdışı “çalışmalar” yapılırken dünyanın gündeminde Kuzey Kore vardı...

ABD’nin tüm uyarıları ve tehditlerine karşın Kuzey Kore lideri Kim Jong-un hidrojen bombası testini gerçekleştirmiş ve bir de depreme neden olmuştu!..

Ancak dünyanın teknoloji devleri, SpaceX ve Tesla şirketlerinin sahibi, milyarder işadamı Elon Musk, dünyanın başında Kuzey Kore’den çok daha büyük bir bela bulunduğunu açıklamış ve tüm dikkatleri üzerinde toplamıştı.

-Yapay zeka!..

Şu anda dünyada yapay zeka konusunda büyük bir yarış olduğunu ve bu “üstünlük yarışının” 3. Dünya Savaşı’na yol açabileceğini söyleyen Musk, dünyayı yönetme hırsının büyük felaketlere neden olabileceğini de sözlerine ekliyordu...

Musk’ın da aralarında bulunduğu dünyanın en etkili 116 kişisinin Birleşmiş Milletler’e yazdığı mektupta bakın ne diyordu:

-İnsandan bağımsız olarak devreye giren bu ölümcül silahlar bir kez geliştirildiğinde, savaşları çok daha büyük bir ölçeğe ve insanların kavrayabileceğinden çok daha büyük bir hıza eriştirecek!..

Burada altı çizilmesi gereken en korkutucu iki sözcük neydi peki?

-İnsandan bağımsız!..

Mektup, açıkça “düşünün bunlar diktatörler ya da teröristler tarafından ele geçirilir ve kullanılırsa sonuç ne olur?” diyor, şu sözlerle de bitiyordu:

-Harekete geçmek için çok az zamanımız var. “Pandora’nın Kutusu” bir kez açıldı mı kapatması çok zor olacak!

İnsanlığın sonu!..


Aklı başında bilim insanları Pandora’nın kutusundan uzak durulmasını öğütlüyordu.

Örneğin yakın geçmişte yitirdiğimiz dünyaca ünlü fizikçi Stephen Hawking “İnsan zekasına yetişebilecek bir şey yaratmanın çok ciddi sonuçlara yol açabileceğini” açıklamış ve şu tüyler ürperten örneği de vermişti:

-Şimdiye kadar geliştirilen ilkel yapay zeka türleri insanlığa son derece yararlıydı. Ancak şimdi durum farklı. Yapay zeka kendini geliştirmeye devam edebilir ve hatta kendini yeniden biçimlendirebilir: Son derece yavaş bir biyolojik evrimle sınırlı olan insanlar, bu tür bir güçle yarışamaz. Yapay zeka, yeryüzünde insan ırkının sonunu getirebilir!

Hawking haklı çıktı. Bu sözleri söyledikten çok kısa bir süre sonra, Facebook, yapay zeka üzerinde yaptığı çalışmaları durdurduğunu açıkladı. Sebep neydi peki?..

-Geliştirilen yapay zeka yazılımları, kendi aralarında bir dil üretmiş ve kendilerini yaratan insanı devre dışı bırakmışlardı. Kendi aralarında konuşuyorlardı artık!..
Bu korkutucu gelişmenin farkına varan bilim insanları da çalışmaları durdurmaya karar vermişlerdi!..

Microsoft’un geliştirdiği yapay zeka yazılımı “Tay” ise ırkçı ve tartışmalı siyasi yorumlar yapıp, insanlara küfretmeye, onları aşağılamaya başlayınca Twitter hesabı askıya alındı mesela!..

Örnek çok! Bilim dünyasının çok önemli bölümü, bu tür yazılımların felaketlere neden olabileceği uyarılarını sürdürdü. Ancak hiçbir işe yaramadı...

Yapay zeka bugün
dünden çok daha ağırlıklı biçimde gündemde, o kadar gündemde ki, insanlar bunlarla sohbet edip, aşk hayatından iş hayatına her konuda danışabiliyor mesela! Hepsi de yüksek özelliklere sahip; konuşuyor, yazıyor, fikir veriyor, her türden matematik problemlerini çözüyor! Dünyanın en zeki 6 yapay zeka robotunun isimleri bile var:

-ChatGPT, Bing Chat, You Chat, Jasper, Chatsonic, Google Bard...

Çok sevimli değil mi? Şimdilik! Pandora’nın kutusu açıldıktan sonrası ise meçhul ne yazık ki!

Artık geriye dönüş olanaksız ancak yasalarla korunan, yalnızca “yararlı” yapay zeka konusunu ön planda tutan bir dünya gerekiyor, çalışmalar da bu yönde yürütülüyor zaten...

-Ancak, diktatörlerin, teröristlerin harıl harıl çalıştığını da unutmayın lütfen!