Kasım ayı iktidarı fena çarptı!..
Sert ekonomik krizler yaşadığımız Kasım ayının ardından yapılan anketlerde de görülüyor ki; saray iktidarı yolun sonuna geliyor. Sohbetlerimiz sırasında AREA Araştırma Başkanı Murat Karan’dan Kasım ayı “Türkiye Siyasi Gündem Araştırması”nı yüz yüze anket yöntemiyle yapacağını öğrenmiştim. Pandemi süreci dolayısıyla uzun bir aradan sonra sahada yüzü yüze metoduyla yapılan anketin sonuçlarını çok merak ettiğimden Karan’dan beni de haberdar etmesini özellikle istedim. Murat Karan, dün, anket verilerini gönderdi. Yazının sonunda uzman görüşüne yer vereceğimden yoruma girmeden çarpıcı sonuçları aktarıyorum;
-Bugün milletvekili seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz? (yüzde)
(Geçerli oylar üzerinden)
AKP: 30,0 CHP: 28,2. İYİ Parti: 14,0. HDP: 10,0. MHP: 9,1. DEVA: 4,4. Diğer: 4,4. Kararsız/Hiçbiri: 12,8.
-İttifakların oy oranları (Geçerli oylar üzerinden)
Cumhur İttifakı’nın oy oranı (AK Parti + MHP): 39,1
Millet İttifakı’nın oy oranı (CHP + İYİ Parti): 42,2
HDP’nin oy oranı: 10,0
DEVA Partisi’nin oy oranı: 4,4
Diğer partilerin toplam oy oranı: 4,4
★★★
-Türkiye’nin yönetim sistemi ile ilgili bir referandum yapılsa oy verme tercihiniz ne olurdu? (Geçerli Oylar Üzerinden)
Kararsız/sandığa gitmem diyenler dağıtıldığında; Türkiye’nin yönetim sisteminin “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” olması gerektiğini belirtenlerin oranı yüzde 64,9...“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” olmasını belirtenlerin oranı ise yüzde 35,1.
-Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ni başarılı buluyor musunuz?
Başarılı: 30,6 Başarısız: 65,5 Fikrim yok: 3,9
-Hükümetin ekonomi politikasını başarılı buluyor musunuz?
Başarılı: 18,8 Başarısız: 77,4 Fikrim yok: 3,8
-Hükümetin uygulamaya koyduğu “yüksek kur-düşük faiz politikası” ile yatırım ve istihdamın artacağını düşünüyor musunuz?
Evet: 21,2 Hayır: 67,4 Fikrim yok: 11,4
-Sizce, Türkiye’nin en önemli sorunu nedir?
Ekonomi/hayat pahalılığı/yoksulluk: 65,5
İşsizlik: 8,9
Eğitim sistemi/eğitimsizlik: 5,3
Diğer: 19,1
Fikir belirtmeyen: 1,2
-Recep Tayyip Erdoğan’ın ekonomideki kötü gidişi dış güçlere bağlayarak “Ekonomik Kurtuluş Savaşı veriyoruz” açıklamasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Katılıyorum: 33,5 Katılmıyorum: 61,7 Fikrim yok: 4,8
-Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Ülkemizin iyileşmeye, helalleşmeye ihtiyacı var. Helalleşmek geçmişi değiştirmez ama geleceğimizi kurtarır. Geçmişte partimizin de hataları oldu; helalleşme yolculuğuna çıkma kararı aldım...” çıkışını nasıl değerlendirdiniz?
Olumlu: 44,7 Olumsuz: 43,4 Fikrim yok: 11,9
-Cumhurbaşkanlığı seçiminde uygulanan “%50+1 şartı” ile ilgili görüşünüz nedir?
Aynen korunmalıdır: 46,1
%40+1’e çekilmelidir: 8,4
İlk turda en çok oyu alan seçilmelidir: 32,5
Fikrim yok: 13,0
-Sizce, erken genel seçime ihtiyaç var mıdır?
Erken genel seçime ihtiyaç olduğunu belirtenlerin oranı %58,6, ihtiyaç olmadığını belirtenlerin oranı %36,7 iken fikir belirtmeyenlerin oranı ise %4,7.
-Aşağıda belirtilen siyasetçilerle ilgili genel kanaatiniz nedir?
(Olumlu)
Mansur Yavaş: 45,5 Ekrem İmamoğlu: 38,8 Meral Akşener: 34,8
R. Tayyip Erdoğan: 33,2 Kemal Kılıçdaroğlu: 32,3
Devlet Bahçeli: 24,5 Ali Babacan: 22,3 Selahattin Demirtaş: 12,6
★★★
Bu sonuçların ardından Murat Karan’ın analizlerine yer verelim:
“KASIM ayı gündemine ülke ekonomisinin durumu damgasını vurmuştur. İktidar partileri tarafından ekonomik kurtuluş savaşı olarak nitelendirilen ekonomideki kötü gidişat muhalefetin sert eleştirileri ile karşılanmıştır.
İYİ Parti %14,0 oy oranı ile ülkenin en büyük 3. partisi konumundadır. Partinin yaz aylarındaki %15 oy oranlarını tekrar yakaladığı, girdiği türbülanstan çıktığı görülmektedir.
DEVA Partisi %4,4 oy oranı ile beş büyük partinin ardından gelmektedir. Özellikle ülkenin içinde bulunduğu ekonomik şartlar göz önüne alındığında Sn. Ali Babacan’ın ekonomi politikaları seçmen tarafından merakla takip edilmekte ve bu durum DEVA Partisi’nin yeni kurulan diğer partilerden ayrışmasına olanak tanımaktadır.
Kararsız seçmen analizinde; 2018 Mv. Seçimlerinde AK Parti’ye ve MHP’ye oy verdiğini belirten seçmenin kararsızlar arasındaki payının oldukça yüksek olduğu, bu durumun İYİ Parti ve DEVA Partisi açısından potansiyel oy kaymalarına ve oy artışına sebep olabileceği görülmektedir.
Siyasi partilerin oy potansiyelleri incelendiğinde; AK Parti’nin (%50,4) halen ülkenin en büyük oy potansiyeline sahip partisi olduğu ve büyük avantaja sahip oldu görülmektedir. CHP ise %47,4 ile ikinci sırada yer almaktadır.
CHP oylarının özellikle Sn. Kemal Kılıçdaroğlu’nun iktidara yönelik eleştirilerinin ardından yükselişte olduğu görülmektedir.
İttifaklar açısından değerlendirildiğinde; Cumhur İttifakı (AK Parti- MHP) (%39,1), Millet İttifakı (CHP- İYİ Parti) (%42,2) seviyesinde, HDP, DEVA Partisi ve Diğer Partilerin toplamı ise (%18,8) şeklindedir. Millet İttifakı oylarının Cumhur İttifakı oylarını geride bıraktığı tespit edilmiştir.
R. Tayyip Erdoğan’ın ekonomideki kötü gidişi dış güçlere bağlayan ‘Ekonomik Kurtuluş Savaşı’ çıkışının seçmende bir karşılığı olmadığı açıkça görülmektedir (“Katılmıyorum” %61,7). Daha çarpıcı olan ise bu ifadeye ‘Katılmayan’ oranının AK Parti’de %9,5, MHP’de %43,0 olmasıdır.
Türkiye’nin AB üyeliğine karşı olanlar %27,5, taraftar olanlar %59,7. Gençler ve üniversite üzeri eğitimlilerin taraftar olma oranları yüksektir. Seçmen ekonomik dar boğazdan çıkış yolu olarak AB’ye yakınlaşmayı görmektedir.
Siyasilerle ilgili kanaatte; Siyasi Parti liderleri açısından bakıldığında; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ilk kez bir siyasi parti liderinin gerisine düştüğü görülmektedir (%33,2). İYİ Parti lideri Sn. Meral Akşener %34,8 ile liderler arasında ilk sırada yer almaktadır. Son dönemlerdeki çıkışlarıyla CHP lideri Sn. Kemal Kılıçdaroğlu yükselişini sürdürmektedir (%32,3).”
Murat Karan analizlerinin sonunu da şöyle bağladı;
“Seçim anketleri seçmenin oy verme tercihlerini etkilemediği bilimsel araştırmalarla ispatlanmıştır. Yani yaptığımız çalışmalar ampirik bilgi vermektedir. Anketçilere kızmayın, ister bilimsel gerçekliğine inanın ister inanmayın. Yaptığımız iş toplumun anlık fotoğrafını çekmektir. Ötesi yok. Siyaseti siyasetçiler yapıyor zaten.”
★★★
Ulu Tanrı, tüm şehitlerimizle birlikte Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal ATATÜRK ve onun kahraman silah arkadaşlarına rahmet etsin. Nur içinde yatsınlar. Mekanları cennet olsun.
