Milyonlarca kişi geçim sıkıntısı yaşarken, emeklilikte rahat bir yaşam sürdürebilmek için doğru planlamalar yapmanın önemi giderek artıyor. Ekonomik kriz, düşük maaşlar ve yetersiz emekli aylıkları vatandaşlarda endişe yaratırken, Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, emeklilik sisteminde köklü değişimlere dikkat çekerek önemli uyarılarda bulundu.
YANLIŞ BİLGİLERE İNANMAYIN
Karakaş, çalışma hayatının çocukluk ve eğitim döneminden sonra en önemli süreç olduğunu belirterek, artık “rahat bir emeklilik” döneminin kolay olmadığını söyledi.
Birçok kişinin “Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olur”, “Son 1260 günü SSK’dan yatır, avantaj sağlarsın” veya “Emekli maaşımı alıp yeniden çalışırım” gibi söylemlere inandığını hatırlatan Karakaş, “Bu bilgiler artık herkes için geçerli değil” dedi.
2008 SONRASI İÇİN ŞARTLAR DEĞİŞTİ
Uzman, özellikle 2008 Ekim sonrası ilk kez işe başlayanların büyük bir hayal kırıklığı yaşayabileceğini vurguladı.
“İşçi, memur ya da esnaf fark etmiyor. Eğer bugünden itibaren işe başlıyorsanız, eski sistemdeki kolay emeklilik şartlarını unutun,” diyen Karakaş, EYT döneminde bir gün geç sigorta girişi yapan milyonlarca vatandaşın 17 ila 24 yıl daha fazla çalışmak zorunda kaldığını hatırlattı.
ERKEN PLANLAMA KAZANDIRIYOR
Emeklilik üzerine çok sayıda araştırma ve kitap yazan Karakaş, ailelere de önemli bir mesaj verdi:
“Çocuklarınıza bırakabileceğiniz en değerli miras, sağlam bir emeklilik planıdır.”
SGK mevzuatının karmaşık yapısı nedeniyle kulaktan dolma bilgilere güvenilmemesi gerektiğini belirten uzman, planlamanın mutlaka SGK’nın resmi kaynaklarından veya uzman danışmanlardan alınan bilgilerle yapılması gerektiğini söyledi.
Danışmanlık alan birçok vatandaşın çocukları için yaptığı planlamalar sayesinde 65 yaş emekliliğinden kurtulduğunu ve daha avantajlı koşullarda emekli olabileceğini ifade etti.
EMEKLİLİĞİN 4 TEMEL KURALI
Karakaş’a göre, emekliliği belirleyen dört temel unsur bulunuyor:
-Yaş sınırı: En kritik etken.
-Prim gün sayısı: Ne kadar yüksekse o kadar avantajlı.
-Sigortalılık süresi: Sisteme ne zaman girdiğiniz belirleyici.
-Prime esas kazanç: Kazanç düzeyi ne kadar yüksekse, maaş da o kadar artıyor.
Karakaş, “İlk işe giriş tarihi ne kadar eskiyse, avantaj da o kadar büyük olur” diyerek örnek verdi:
“29 Mart 1984’te sadece bir gün SSK primi ödeyen bir kadın, yaş şartı olmadan 5.000 günle emekli olabiliyor.”
YENİ NESİL İÇİN ERKEN EMEKLİLİK TARİH OLUYOR
Bugün 50’li yaşlarında olanların “yakında emekli olurum” düşüncesine kapılmamaları gerektiğini belirten Karakaş, “Artık ne kızlar 58 ne erkekler 60 yaşında emekli olabilecek. Bu imkân tarih oluyor” dedi.
Emeklilik yaşının kademeli olarak 65’e yükseldiğini vurgulayan Karakaş, 30 Nisan 2008 öncesi sigortası olanların endişelenmemesi gerektiğini, ancak 2008 sonrası ilk kez sigortalı olanların çok daha uzun süre çalışmak zorunda kalacağını belirtti.
Örnek veren Karakaş, “2015’te SSK’lı olarak işe başlayan Pelin Hanım, 7200 prim gününü 2035’e kadar tamamlarsa 58 yaşında emekli olabilecek. Ancak aynı primi 2048’de tamamlarsa emeklilik yaşı 65’e çıkacak” dedi.
Bir diğer örneğe göre, “2024’te kendi işini kuran Halil Bey, 65 yaşından önce emekli olamayacak. Ayrıca bu kişiler emekli olduktan sonra yeniden çalışırlarsa, maaşları kesilecek.”
Uzman, “Son 7 yıl kuralı” ile SSK’ya geçip erken emeklilik planı yapan esnafın artık bu avantajdan yararlanamayacağını da hatırlattı.
PLANLAMA ŞART!
İsa Karakaş, emeklilik sürecinde yapılacak küçük bir hatanın yıllara mal olabileceğini belirterek sözlerini şöyle tamamladı:
“Emeklilik artık sadece bir hedef değil, ciddi bir strateji işi. Planlamayı doğru yapmayan, hem yaş hem prim hem de kazanç yönünden büyük kayıp yaşar.”