Türkiye’de emeklilik için yaş, sigorta süresi ve prim günü temel şartları bulunuyor. Ancak çalışma imkanı bulunmayan veya prim günü eksik olan kişiler için isteğe bağlı sigorta sistemi önemli bir fırsat sağlıyor. Bu uygulama sayesinde vatandaşlar, düzenli prim ödeyerek çalışmadan da emeklilik hakkı kazanabiliyor.
İlk kez isteğe bağlı sigorta yaptıracak kişiler, “İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi” ile ikamet ettikleri yerdeki SGK il müdürlüklerine veya merkezlerine başvurarak işlemlerini tamamlayabiliyor. Başvurular ayrıca e-Devlet üzerinden de yapılabiliyor.
Daha önce isteğe bağlı sigortalı olup ara verenlerin ise yeniden başlamak için talep dilekçesi vermesi gerekiyor.
KİMLER İSTEĞE BAĞLI SİGORTADAN YARARLANABİLİR?
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yürütülen uygulamadan yararlanmak için belirli şartların yerine getirilmesi gerekiyor. Buna göre:
-Türkiye’de ikamet etmek,
-Zorunlu sigortalı bir işte çalışmamak,
-Ay içinde 30 günden az çalışanlar için prim tamamlama hakkı bulunmak,
-Malullük veya yaşlılık aylığı almamak,
-18 yaşını doldurmuş olmak gerekiyor.
Bu koşulları sağlayan kişiler, isteğe bağlı sigorta kapsamında kendi primlerini ödeyerek emeklilik hakkı elde edebiliyor.
PRİM VE ÖDEME DETAYLARI
İsteğe bağlı sigorta primleri, belirlenen kazancın %32’si üzerinden hesaplanıyor.
2025 yılı itibarıyla asgari ücret baz alındığında en düşük aylık prim 8.321 TL olarak belirlendi.
Sigortalılar isterlerse bu tutarın 7,5 katına kadar daha yüksek prim ödeyebiliyor.
Sigorta süresi, başvurunun SGK kayıtlarına geçtiği tarihi takip eden günden itibaren başlıyor ve bu tarih emeklilik hesaplamasında esas alınıyor.
BAĞ-KUR KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLİYOR
İsteğe bağlı sigorta ödemeleri, Bağ-Kur (4B) statüsünde değerlendiriliyor.
Tam emeklilik için 9000 prim günü, kısmi emeklilik için ise 5400 prim günü gerekiyor.
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan kadınlarda bu süre 7200 gün olarak uygulanıyor.
2008 sonrası sigorta girişi olan kadınlar 9000 prim gününü 2035’e kadar tamamladıklarında 58 yaşında, erkekler ise 60 yaşında emekli olabiliyor.
Primini 5400 güne tamamlayanlar için yaş şartı kadınlarda 61, erkeklerde 63 olarak belirlenmiş durumda.
SSK ÜZERİNDEN EMEKLİLİK ŞANSI
1 Ekim 2008 öncesinde sigorta girişi olanlar için emeklilik statüsü, son 7 yıldaki 2520 prim gününe göre belirleniyor.
Bu dönemde hangi statüye (SSK veya Bağ-Kur) daha fazla prim ödenmişse, emeklilik o kurumdan gerçekleştiriliyor.
Eksik primi olan kişiler, 1260 günden az isteğe bağlı prim ödeyerek SSK’dan emekli olma hakkını da elde edebiliyor.
1 Ekim 2008 sonrasında sigortalı olanlarda ise emeklilik, en çok primin yatırıldığı kuruma göre belirleniyor.
EV KADINLARI VE ESNAFA DEVLET DESTEĞİ YOLDA
Hükumetin gündeminde, özellikle ev kadınlarına prim desteği bulunuyor.
Planlanan düzenlemeye göre, ev kadınlarının isteğe bağlı sigorta primlerinin üçte biri devlet tarafından karşılanacak.
Ayrıca, esnaflar için prim gün şartının 7200 güne düşürülmesi yönünde hazırlıklar sürüyor.
Bu adım, isteğe bağlı sigortalılara da 1800 günlük avantaj sağlayabilecek.
SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANMA
İsteğe bağlı sigortalılar, Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamına da dâhil ediliyor.
Bu sayede yalnızca sigortalılar değil, bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocuklar da sağlık hizmetlerinden faydalanabiliyor.
