6 Şubat 2023 depremlerinde yıkılan aile sağlığı merkezleri (ASM) sonrası, Hatay’da sağlık hizmetleri hâlâ konteynerlerde sürüyor. 2,5 yılı aşkın süredir yenisi yapılmayan ASM’lerde görev yapan aile hekimleri, Sağlık Bakanlığı tarafından “hasta bakmaya uygun değil” denilerek cezalandırılıyor. Bakanlık, konteyner ASM’lerin sınıfını düşürerek aile hekimlerinin ödeneklerini kesiyor, ebe ve hemşireler ise işsizlikle karşı karşıya kalıyor.
281 HEKİM KONTEYNERDE
Deprem nedeniyle Hatay’da 56 ASM yıkıldı, 40 ASM’nin yanına geçici çözüm olarak konteynerler yerleştirildi. Hatay’da 281 aile hekimi bu konteynerlerde sağlık hizmeti sunmak zorunda bırakıldı.
Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Üyesi Dr. Ali Kanatlı, Sağlık Bakanlığı’nın konteyner ASM’leri denetleme bahanesiyle uygun bulmadığı ASM’lerin sınıfını düşürmeye başladığını belirterek, “Kendi kurdukları konteyner ASM’leri şimdi denetleyip ‘grup dışı’ ilan ediyorlar. Bu da ek ödemelerin kesilmesi demek. Şu anda toplamda 281 aile hekimi konteynerlarda görev yapıyor ve 200 civarında sağlık emekçisinin işsiz kalması demek. Temizlikten muayeneye kadar her şey tek bir hekimin sırtına kalacak” dedi.
“DENETİMİN AMACI ÖDENEĞİ KESMEK”
Sağlık Bakanlığı, ASM’leri A, B, C, D ve E şeklinde sınıflandırıyor ve bu sınıflandırmaya göre aile hekimlerine ek ödemeler yapılıyor. Aile hekimleri de bu ödemelerle hemşire, temizlik ve destek personeli istihdam ediyor. Ancak Bakanlık, Ağustos ayında gönderdiği yazıyla konteyner ASM’lerin bu sınıflandırmaya uygunluk açısından denetlenmesini istedi. Denetimler sonucunda uygun bulunmayan merkezlerin grubu düşürülecek ve böylece ek ödemeler kesilecek.
Kanatlı, denetlemenin E grubunu kapsamayacak şekilde yapıldığını belirterek, “Çünkü E grubunda konteyner ASM’lerin hiçbir standarda uymadığı açık. Denetimi sadece ek ücret verilen gruplara yapıyorlar, böylece ödeme yapmamış oluyorlar” dedi.
“21 METREKAREDE SAĞLIK HİZMETİ”
Kanatlı, konteyner ASM’lerin belirlenen hiçbir standarda uymadığını belirterek, “21 metrekarelik konteynerlerde iki odaya bölünmüş alanlarda hekimlerin nasıl muayene yapacak, aşı uygulayacak, tıbbi cihazları nereye yerleştireceği bile muamma. Üstelik yazın 40 dereceyi aşan sıcaklıkta elektrik kesintileriyle birlikte çalışmak neredeyse imkânsız hale geliyor” dedi. Elektriklerin kesildiği, internet, su hatta bazı konteynerlerde tuvaletin bile olmadığını dile getiren Kanatlı, “Bir buçuk yıl boyunca, konteyner kentte kalan vatandaşların tuvaletini kullanan sağlık çalışanları oldu” diye konuştu.
“VAAT EDİLEN ASM’LER YAPILMADI”
Kanatlı, sağlık emekçilerinin ve hastaların daha iyi koşullarda hizmet almasını arzuladıklarını belirterek, “Ancak nereye çıkalım, ayakta bina yok, kiralanacak yer yok. Yapılacağı vaat edilen ASM binalarının çoğu hâlâ inşa edilmedi” dedi. Sağlık Bakanlığı’nın konteyner ASM’lerin statüsünü düşürmek yerine kalıcı ve güvenli sağlık merkezleri inşa etmesi gerektiğini vurguladı.
“SAĞLIKÇI İŞSİZ, YURTTAŞ SAĞLIKSIZ KALIR”
CHP Hatay Milletvekili Nermin Yıldırım Kara, ödeneklerin kesilmesinin bölgede sağlık hizmetini felç edebileceğini belirtti: “Ödeneklerin kesilmesi, bölgemizdeki sağlık sistemini felç edebilir. Hatay’daki ASM’lerde görevli 200 ila 250 personel işinden olurken, 800 bin yurttaşımız da aile hekimlerinin hizmetlerinden yararlanamaz hale gelecektir. Bakanlık, güçlükle ayakta tutulan bir sistemi destekleyeceği yerde bir darbe daha vuruyor.”
