İstanbul’da bir zincir giyim mağazasında satış danışmanı olarak çalışan Gökhan A., bedelli askerlik gerekçesiyle 2019 yılında istifa etti. Son maaşı 4 bin 400 lira olan Gökhan A., işverenden 20 bin liralık kıdem tazminatını talep etti. Ancak işveren, “İş kaybı söz konusu değil, 21 gün ücretsiz izinli sayılacak” diyerek tazminat ödemeyi reddetti. Taraflar uzlaşamayınca işçi, avukatı Cemil Albayrak aracılığıyla mahkemeye başvurdu.
FARKLI MAHKEMELERDEN FARKLI KARARLAR
Benzer bir davada Adana’da görülen başka bir dosyada mahkeme, bedelli askerliği muvazzaf askerlik kapsamında değerlendirerek çalışanın kıdem tazminatına hak kazandığına hükmetti. Mahkeme, askerlik, emeklilik ve evliliğin istifa halinde kıdem tazminatına hak kazandıran durumlar arasında olduğunu belirtti.
Ancak Gökhan A.’nın davasına bakan İstanbul İş Mahkemesi, bedelli askerlikte iş kaybının amaçlanmadığını, çalışanın 21 gün boyunca ücretsiz izinli sayılabileceğini belirterek davayı reddetti.
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ’NDEN EMSAL NİTELİKTE KARAR
Dosyayı inceleyen İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 32. Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin kararını bozdu. Daire, bedelli askerlik uygulamasının da muvazzaf askerlik kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Kararda, İş Kanunu’nda muvazzaf askerlik nedeniyle iş sözleşmesini fesheden çalışanın kıdem tazminatına hak kazanacağının açıkça düzenlendiği hatırlatıldı.
Mahkeme, ücretsiz izin imkanının tanınmasının çalışanın kıdem tazminatı hakkını ortadan kaldırmayacağını vurguladı. Davacının askerlik nedeniyle işten ayrıldığı gerekçesiyle kıdem tazminatına hak kazandığına hükmedilerek, dosya yeniden görülmek üzere mahkemeye iade edildi.
"BEDELLİ DE MUVAZZAF ASKERLİKTİR"
Kararla ilgili açıklama yapan Avukat Cemil Albayrak, kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin en az bir yıl çalışmış olması ve iş sözleşmesinin kanunda belirtilen nedenlerle sona ermesi gerektiğini belirtti. Albayrak, bedelli askerliğin de muvazzaf askerlik kapsamında değerlendirildiğini, dolayısıyla bu nedenle feshedilen iş sözleşmelerinde işçilerin kıdem tazminatı hakkı bulunduğunu kaydetti.
Albayrak yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
"Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için İş Kanunu'na tabi işçi olarak çalışan kişilerin en az 1 yıl çalışmış olması ve 1475 sayılı kanunda sayılan hallerden biri ile iş akdinin sona ermiş olması gerekmektedir.
İş akdinin kıdem tazminatı ödenmeyecek şekilde sona erdiğini ispat yükü işverene aittir. Kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için davacının iş akdinin kanunda sayılan hallerden biri ile sözleşmesinin haksız olarak feshedilmesi, işçi tarafından İş Kanunu 24.maddede sayılan sebeplerden biri ile sona erdirilmiş olması veya emeklilik, evlilik, askerlik gibi sebeplerle sona ermesi gerekmektedir."
