Soçi zirvesinden ortak açıklama
Rusya’nın Soçi kentinde Türkiye, Rusya ve İran liderlerinin katıldığı üçlü Suriye zirvesi başladı. Putin, Erdoğan ve Ruhaniye Suriye’yi IŞİD’e teslim etmedikleri için teşekkür etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan zirvede yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“Soçi’de bir araya gelmekten duyduğum memnuniyeti bir kez daha dile getirmek istiyorum. Değerli dostum Putin’e bu üçlü zirveye ev sahipliği yaptığı için teşekkür etmek istiyorum. Şahsın ve heytime gösterilen hüsnü kabul nedeniyle de Sayın Putin’e ayrıca şükranlarımı sunuyorum. . Geçen hafta yine Soçi’de kendisiyle yine buluşmuş ve Suriye meselesini etraflıca ele almıştık. Bunun yanında Türkiye Suriye Rusya ilişkilerini değerlendirme imkanımız olmuştu.
Muhterem kardeşim Ruhaninin de bugün burada bulunmasıyla bu kez 3’lü formatta değerlendirme fırsatımız bulunuyor. Geçtiğimiz hafta İran’ın da etkilendiği depreme değinmek istiyorum. Bu depremde hayatını kaybeden İranlı Iraklı kardeşlerimize Allah’tan rahmet, yaralananlara acil şifalar diliyorum. Bu üçlü zirve Suriye’de akan kanın artık tamamen durması yıllardır yaşanan trajedinin son bulması bakımından önemlidir. Türkiye Rusya ve İran’ın Suriye meselesinde yakın bir çalışma ortamı tesis etmelerinin müspet sonuçlarına dünya şahit olmuştur. Ki Astana bunun en güzel örneğidir. Astana’da Kazakistan devlet başkanı sayın Nazarbayev’e ev sahipliği sebebiyle de teşekkür ediyorum. Astana süreci sahada olumlu gelişmelerin yaşanmasına vesile olmuştur. Geldiğimiz noktada önemlidir ama yeterli değildir. Suriye halkının kabul edebileceği kalıcı ve muteber bir siyasi çözümün tesisi edilmesi için ilgili tüm çevrelerin katkıyı sağlaması elzemdir. Biz bugünkü zirveye güzel bir hazırlık yaptık. Dışişleri bakanlarımızın yaptığı hazırlıklar ardından Genelkurmay başkanlarımızın yaptığı hazırlıklar bu zirvenin çok daha neticeye yönelik olduğunun bir ifadesidir. Temennim odur ki bugün buradan çok daha farklı bir şekilde ayrılırız. İnşallah bugün bu yönde kritik kararlar alacağımıza inanıyorum.”
Putin: "Siz olmasaydınız, Astana süreci olmazdı"
Soçi'deki üçlü zirvede konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye’de teröristlere karşı yürütülen askeri eylemlerin sona ermeye yakın olduğunu, ülkenin dağılmasının önlendiğini kaydetti. Putin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile görüşmesinde, “Suriye’de teröristlere karşı yürütülen geniş çaplı askeri eylemler sona eriyor. Rusya, İran ve Türkiye’nin çabalarıyla Suriye’nin dağılmasını ve teröristler tarafından ele geçirilmesini engellemeyi ve insani felakettin önüne geçmeyi başardığımızı dile getirmek istiyorum “ dedi.
Ayrıca, Putin Türkiye ve iran’ın Astana sürecinde oynadıkları önemli role dikkat çekerek, “ Bir seneden kısa bir süredir Astana sürecini başlattık, elde edilen anlaşmaların yerine getirilmesini garanti etmek üzere sorumlu taşıdık. İlk kez bir masada hükümet temsilcileri ve muhalif birlikleri toplamayı başardık. Türkiye Cumhurbaşkanı ve İran Cumhurbaşkanı’nın bu süreçte oynadıkları role dikkatinizi çekmek istiyorum. Eğer siz olmasaydınız, Astana süreci olmazdı, bu da demek oluyor ki ateşkes rejimini oluşturamazdık ve çatışmasızlık alanlarını kuramazdık” dedi
Erdoğan: Terörist unsurların süreçten dışlanması önceliğimizdir
Rusya’nın Soçi kentinde Türkiye, Rusya ve İran liderlerinin katıldığı üçlü Suriye zirvesi sonunda Putin, Erdoğan ve Ruhani ortak basın toplantısı düzenledi.
Putin “Suriye’nin bütün bölge teröristlerden arındırılması konusunda ciddi başarılar elde ettik.” Diyerek konuşmasına başladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin sözlerine şöyle devam etti: “Çatışmalardan sonra neler yapılacağı konusunu ele aldık. Önümüze reel hedefler koyduk. 3 ülke Astana sürecinde etkinliğini göstermiştir iyi aşamalar kaydedildi. Çatışmaların tamamen durdurulması çatışmasızlık bölgelerinin istikrar kazanması konusunda adımlarımızı belirledik. Suriye içindeki grupların kendi kararlarını kendileri almalı. İran ve Türkiye’nin Suriye Ulusal Diyalog Konseyi’nin toplanması konusunda desteklerini aldık.”
Putin ayrıca, “Suriye halkının ülkelerine dönme koşullarının oluşturulması çatışmaların durması ve çatışmasızlık bölgelerine istikrar kazandırılması konusunda mutabık kaldık. Suriye halkının bütün kesimlerinin katılacağı bir toplantının yapılması konusunda mutabık kaldık. Sayın Erdoğan ve Ruhani’ye olumlu katkıları için teşekkür ediyorum” dedi.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, “Suriye’de barış ve istikrar için, evsizlerin tekrar ülkelerine dönmesi için yolu açmaya çalışıyoruz.” dedi. Ruhani Suriye Ulusal Kongresinde rejim ve muhalifler de dahil olmak üzere bütün tarafların katılması gerektiğini ifade etti. Ruhani’nin konuşmasında satırbaşları şöyle: “”Bu toplantının bu süreç içinde üç ülkenin beraber yaptığı çalışma Suriye’deki barış ve istikrarın oluşması için zemin hazırladı. Üç ülke kendi fikirlerini açıkça beyan etti. Yeni anayasa için zemin oluşacak yeni anayasa için özgür bir seçim yapılacak. Suriye ulusal kongresine ülkedeki bütün taraflar katılmalı. Suriye kongresinin yapılması konusunda mutabık kaldık.”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise konuşmasında, “Suriye halkının öncülüğünde ve sahipliğinde yürütülecek özgür adil ve şeffaf bir siyasi sürecin hayata geçirilmesi yönünde görüş birliğine varmış bulunuyoruz.” dedi.
Erdoğan basın toplantısında şunları kaydetti: “Rusya ile yoğun diyaloğumuz gerek ikili konularda, gerekse bölgesel konularda devam ediyor. Bunun meyvelerini her alanda topluyoruz özellikle yakaladığımız bu ivmenin artarak sürdürülmesi konusunda sayın Putin ile hem fikiriz. Sayın Ruhani ile gerçekleştirdiğimiz ikili görüşmemizde de ülkelerimiz arasındaki, ilişkileri her alanda daha da geliştirme hususunda mutabık kaldık. Sayın Putin ve Ruhani ile gerçekten kritik görüşmeler yaptık ve gündemimizdeki meseleleri samimiyetle ele aldık. Suriye’de ateşkes tesis edilmesi amacıyla için attığımız adımları gözden geçirdik. Gerginliği azaltma bölgelerinin, sahada şiddetin azaltılmasında temel rol oynadığını memnuniyetle tespit ettik.
Astana’da kaydettiğimiz ilerlemeler temelinde ihtilafa kalıcı çözüm noktasında Cenevre sürecine sağlayabileceğimiz katkıları istişare ettik. 2254 sayılı BM Güvenlik konseyi kararında tanımlandığı üzere Suriye halkının öncülüğünde ve sahipliğinde yürütülecek kapsayıcı özgür adil ve şeffaf bir siyasi sürecin hayata geçirilmesi hususunda görüş birliğine varmış bulunuyoruz.
Rusya’nın öncülüğünde Soçi’de düzenlenmesi ön görülen Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin bu ilkeler temelinde siyasi sürece anlamlı katma değer sağlaması için eş güdüm içinde çalışmaya karar verdik. Bugünkü ortak açıklamamız iş birliğimizin esaslarını yansıtan ilk adımdır. Ancak bu çabanın başarısı başta rejim ve muhalefet olmak üzere, tarafların tutumuna bağlıdır. Ayrıca 3 garantör ülkenin ortaya koydukları karşılıklı hassasiyetlere saygı ve uzlaşı anlayışını sürdürmeleri kritik rol oynayacaktır Suriye’nin siyasi birliği ve toprak bütünlüğü ile ülkemizin milli güvenliğine kast eden terörist unsurların süreçten dışlanması Türkiye olarak önceliklerimiz arasında yer almaya devam edecektir. Milli güvenliğimize kast eden bir terör örgütüyle aynı çatı altında olmamızı aynı platformda yer almamamızı bizden kimse beklememelidir. ”
Erdoğan ayrıca , “İdlib sorununun çözülmesi Afrin’deki olumsuzlukların giderilmesi inanıyorum ki, Suriye sürecindeki bu olumlu gelişmelerin önemli atlama taşları olacaktır.” dedi.
Ruhani: Yabancıların Suriye'de bulunması için artık bir mazeret kalmamıştır
Rusya, İran ve Türkiye arasında Rusya'nın Soçi kentinde yapılan üçlü liderler zirvesinde konuşan İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Suriye krizine yönelik esas çözüm yollarını üç ana başlık olarak sıraladı.
Ruhani, "Terörizmle mücadele henüz bitmiş değil. IŞİD'e karşı kazanılan son zafer, Suriye ve bölgede terörizm tehlikesinin devam etmediği anlamına gelmiyor. Bu yüzden terörizmi tamamen yenilgiye uğratmak için Suriye halkına yardımcı olmamız gerekiyor. Bunu yaparken Suriye milli egemenliğine saygı göstermek vazgeçilmezdir. Artık yabancıların Suriye hükümetiyle mutabakata varmadan bu ülke topraklarında askeri açıdan bulunmasında bir mazeret ve bahane kalmamıştır."diye konuştu.
Suriye halkı, geleceğini kendisi inşa edecek
İran Cumhurbaşkanı, "Teröristlerle yıllarca savaşan Suriye halkı, yeni koşulları değerlendirerek, temel özgürlüklerin garanti edildiği geleceğini inşa edecek bir konumdadır. Suriye halkı yabancıların içişlerine müdahale etmesine izin vermeyip, ülkelerinin toprak bütünlüğü, egemenliği ve bağımsızlığına zarar verecek her türlü eyleme karşı koyacaktır." ifadelerini kullandı.
Uluslararası toplumun rolü Suriye'yi yeniden inşa etmeye yönelik olmalı
Cumhurbaşkanı Ruhani, "Uluslararası toplumun Suriye'nin geleceğindeki rolü, istikrarın sağlanması ve ülkeyi yeniden inşa etmek için ülke halkına yardımcı olma şeklinde olmalı, müdahale veya kendi görüşlerini dayatmaya yönelik olmamalıdır." dedi.
