HDP’nin sağcı muhafazakârları nereye göz kırpıyor?..

Yayınlanma: 02 Haziran 2020 Güncellenme: 02 Haziran 2020

Hayatımızın vazgeçilmez parçası; anketler... Siyasete de pek meraklıyız. Hal böyle olunca ister istemez her daim gündemimizin baş tacı oluyor. Hayatımızı felç eden koronoya bile oradan bakmadık mı?.. Siyaset video konferans yöntemi ile idare edilirken, hapis kaldığımız evlerimizden yine de merak etmeden duramadık; acaba hangi partinin oyu kaç oldu, liderler arası durum ne, baraj altına inenler, çıkanlar oldu mu, kimin atağı ne kadar taraftar topladı diye... Halbuki, hepimiz can ve evde çorbayı kaynatmanın derdindeydik!..

Güvenirliliğine inandığım, AREA Araştırma, 27-30 Mayıs tarihlerinde 12 büyükşehirde (İstanbul, Tekirdağ, İzmir, Bursa, Ankara, Adana, Kayseri, Samsun, Trabzon, Erzurum, Malatya ve Diyarbakır) 18 yaş ve üzeri 2 bin 202 kişi ile CATI (Bilgisayar Destekli Telefonla Görüşme) yöntemi ile “Türkiye Siyasi Gündem Araştırması “ gerçekleştirdi. Sonuçlar yine hayli ilginizi çekecek türden. Bu sefer sizi fazlaca rakama boğmadan, analiz ile meşgul edeceğim. Ankete göre AKP, CHP, İYİ Parti barajı geçerken, MHP, Gelecek Partisi, DEVA Partisi ve Saadet Partisi barajı aşamıyor. “Bugün milletvekili seçimi olsa hangi partiye oy verirsiniz?” sorusunu yanıtlayan vatandaşların (geçerli oylar dağıtıldığında) yüzde 39’u tercihini AKP’den yana kullanırken, yüzde 24.5 tercihini CHP’den, yüzde 12 ise İYİ Parti’den, yüzde 10 da HDP’den yana kullanıyor.

Koronaya rağmen iç siyaset gündeminin oldukça hararetli geçtiği mayıs ayı araştırma sonuçları ile ilgili AREA araştırmanın yöneticisi Murat Karan’dan analiz istedim. Karan’ın tespitleri şöyle;

“--24 Haziran 2018 milletvekili seçimleri resmi sonuçları ile Mayıs 2020 Araştırma sonuçları (geçerli oylar üzerinden) kıyaslandığında;

İYİ Parti’nin oylarında yüzde 2.0 oranında artış görülmektedir. (yüzde 10.0’dan yüzde 12.0’a)

AK Parti’nin oylarının yüzde 3.6 oranında düştüğü görülmektedir. (yüzde 42.6’dan yüzde 39.0’a)

Cumhur İttifakı’nın oy oranlarında düşüş olduğu (yüzde 53.7’den yüzde 47.0’a), Millet İttifakı’nın oylarında ise yaklaşık yüzde 4 oranında artış olduğu görülmektedir.(yüzde 32.7’den yüzde 36.5’e)

Nisan 2020 araştırmasına göre kıyaslandığında; kararsız seçmenin halen fazla olduğu göze çarpmaktadır.

AK Parti’nin oy oranında kısmi artış, İYİ Parti’nin oy oranında kısmi artış gözlemlenmektedir. MHP yüzde 8 ile baraj altında kalmaktadır.

DEVA Partisi (yüzde 2.6) ve Gelecek Partisi’nin (yüzde 1.4) toplam oy oranı yüzde 4 seviyesindedir.

Oy oranlarında kısmi değişiklikler olmakla birlikte oranlar 24 Haziran 2018 seçimleri ile paralellik göstermekte ve seçmen Millet İttifakı’na desteğini sürdürmektedir.

--Türkiye’nin yönetim sistemi (Kararsızlar dağıtıldığında);

“Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” yüzde 57.3

“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” yüzde 42.7

Mart 2020 araştırmasından bugüne “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” lehine makas açılmaktadır.

Türkiye’nin yönetim sisteminin “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” olması gerektiğini belirtenlerin oranı; erkeklerde kadınlara göre yüksektir.

İleri yaş gruplarında Türkiye’nin yönetim sisteminin “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” olması gerektiğini belirtenlerin oranı yüksektir.

Eğitim seviyesi arttıkça “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” oranı da artmaktadır.

Kürtçe/ Zaza’ca anadil konuşanların Türkiye’nin yönetim sisteminin “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” olması gerektiğini belirtme oranı diğer dillere göre yüksektir. Atatürkçü ve sosyal demokratların Türkiye’nin yönetim sisteminin “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” olması gerektiğini belirtme oranı diğer sosyo politik kimliklere göre yüksektir.

--Siyasetçilerle ilgili genel kanaat? (“Olumlu” kanaate göre yüzde 20 üstü);

Recep Tayyip Erdoğan yüzde 51.6

Meral Akşener yüzde 38.3

Devlet Bahçeli yüzde 32.3

Kemal Kılıçdaroğlu yüzde 26.9

Ali Babacan yüzde 20.1

Nisan 2020 Araştırmasına oranla Meral Akşener ile ilgili kanaatte gözle görülür artış dikkat çekicidir. (yüzde 31.2’den yüzde 38.3’e)

--Koronavirüs tehdidi haricinde ekonomi ve işsizlik halen ülke sorunları arasında en üst sıralardadır.

--Hükümetin koronavirüs ile mücadele performansı beğenilirken, ekonomi politikaları beğenilmemektedir.

-- İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in “memleket masası” teklifi yüksek oranda kabul görmüş, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin “vekil transferi kanunla yasaklanmalıdır” teklifi ile HDP Milletvekili Sırrı Süreyya Önder’in iddiaları ise vatandaşlar nezdinde bir karşılık bulmamıştır.

--Erken genel seçimin vatandaşın henüz gündeminde olmadığı ve İYİ Parti’nin de içinde bulunacağı sağda herhangi yeni bir ittifak arayışlarına genel olarak olumlu bakılmadığı görülmekle birlikte; AK Parti ve MHP’nin gün geçtikçe yakınlaşması sebebiyle özellikle HDP’ye kaymış olan Sağcı /Muhafazakâr /Kürt seçmenin alternatif arayışlarının devam ettiği düşünüldüğünde ittifak ile meclise girebilecek partilerin (DEVA, Gelecek, SP) bu güçlü alternatifi oluşturabileceği, söz konusu seçmen kitlesinden destek alabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. (HDP’lilerin yüzde 39.3’ü yeni ittifaka olumlu bakmakta / yüzde 21.7’si oy verebileceğini belirtmektedir.)

--Geçmiş araştırmalardan Mayıs 2020’ye sürekli artan bir grafik çizmekte olan İYİ Parti oy oranları, süregelen yükseliş trendi ve yüzde 12’ye varan oy oranı ile olası bir seçim durumunda İYİ Parti’nin kendi başına (ittifaksız) hareket etmesinde olanak sağlamaktadır.

Muhalif sağ seçmenin ilk tercihi ve genel oy dağılımında 3’ncü parti konumunda olan ve bu mevcut konumunu Meral Akşener’in liderlik imajı ile başarılı bir şekilde birleştiren İYİ Parti’nin seçim barajı riski ortadan kalkmış görünmektedir.

--Meral Akşener’in şahsına yönelik olumlu kanaatteki gözle görülür artış ve MHP’nin yüzde 8 ile barajın altında kalması mayıs gündeminin diğer dikkat çekici unsurları olarak gözlemlenmiştir.”