Devler asla ölmez!..
Çok sevdiğim, artlarından gözyaşı döktüğüm iki devrimci... Ülkelerine pırıltı saçmış, Cumhuriyetin iki neferi:
-Attila İlhan ve Levent Kırca...
Ölüm tarihlerinin arasında yıl olarak 10 yıl, gün olarak bir gün var...Sevgili Attila Abi 11 Ekim 2005’te, Sevgili levent Kırca ise 12 Ekim 2015’te sonsuz yolculuğa çıktı... Biri edebiyatta, şiirde, romanda devleşti, diğeri tiyatro, sinema, televizyonda milyonların gönlüne taht kurdu...
Çok acılar, çok çileler çektiler... Asla ödün vermediler... Ölene dek hiç eğilip bükülmediler, ölüme ise dimdik gittiler...
Yazdıkları romanlar, şiirler, oyunlar, skeçler hiç eskimedi... Ne zaman okusanız, ne zaman izleseniz hep gözyaşıyla, kahkahayla, gururla doldu içiniz... Hani kimileri vardır, yaşarken ne olursa olsun ölünce silikleşir, unutulur gider... Tarih Baba’nın defterinde bir ufacık virgül dahi olamazlar...
Ama kimileri vardır, ışıldayan bir hayata imza atar, tarihe de “unutulmayan” mahlasıyla adeta kazınırlar... İşte öylesine iki değerdi, onlar ölünce kaybetmedi, biz onları yitirdiğimiz için eksik kaldık, kaybettik...
-Ölümün asla yenemediği iki büyük adam olarak geçtiler tarihe!..
Türk Edebiyatı’nın kaptanı!..
Attila İlhan İzmir Menemenliydi...
İzmir Atatürk Lisesi birinci sınıfındayken yani 15-16 yaşlarında mektuplaştığı bir kıza yazdığı Nazım Hikmet şiirleriyle yakalanınca 1941 Şubat’ında okuldan atıldı, gözaltına alındı, tutuklandı, iki ay hapis yattı!..
Taa 1944 yılında mahkeme kararıyla okuma hakkını tekrar kazandı. İşte o üç yıllık mücadele, o gencecik çocuğun Türkiye’nin en büyük şair ve romancılarından biri olmasına yol açacaktı...
Siz Attila İlhan’ın, 1948 yılında, henüz Hukuk fakültesi ikinci sınıfındayken Nazım Hikmet’i kurtarma hareketine katılmak için Paris’e gittiğini bilir miydiniz? Ya, 1951’de Gerçek gazetesinde yazdığı bir yazıdan soruşturmaya uğrayınca yine Fransa’ya gittiğini, Fransızca öğrendiğini, o yıllarda Türkiye’de tanınmaya, adını duyurmaya başladığını, şiirlerinin elden ele dolaştığını?..
Ben Atilla İlhan ile tanışmadan, uzun sohbetlerini adeta içerek dinlemeden önce şiirlerinin, romanlarının o vazgeçilmez tadını tatmıştım bile... Bütün şiirleri güzeldi, hayranlık uyandıran bir tasvir gücü vardı; “Kim kaldı” şiiri vazgeçemediklerim arasındadır. Bir bölümünde şöyle seslenir Kaptan:
-Kim kaldı eski Selanik’ten/ Laternalar sustu/ Sürahiler tenha/ Tek kibrit çakılmıyor/ Kim kaldı İttihat ve Terakki’den/ O Jöntürkler ki- hariçten evrakı-muzırra celbederlerdi-/ O fedailer ki barut öksürürler/ Sakal tıraşları mavi/ Kırmızı bıyıkları biber...
Şahane değil mi?.. Peki ya şuna ne buyurulur:
-Seni hatırladıkça bir kadeh armagnac içerim/ Armagnac demek yirmibeş damla gözyaşı demekmiş/ Demek her akşam yirmi beş damla gözyaşı içerim...
“Kaptan” şiirinden...Bir aşk ve özlem nasıl bu denli şiirsel anlatılabilir... O büyük bir şair olmanın yanı sıra büyük bir romancıydı da... Okurken aynı zamanda bir film gibi içinde yaşardınız... Mesela 27 Mayıs ihtilali öncesini anlattığı “Bıçağın ucu”, mesela Milli Mücadeleyi anlattığı “Sırtlan Payı”, 1908 öncesini konu aldığı “Dersaadet’te sabah ezanları” , 1920-21 İstanbul’unu anlattığı “Allah’ın süngüleri”, İzmir işgalini anlattığı “Haco hanım vay” ve diğerleri tabii, anlatılmaz, okunup yaşanabilir ancak!..
Bir kitap fuarında uzaktan görüp, “çok kalabalık, daha sonra giderim yanına” deyip, unuttuğum, iki gün sonra ölümünü duyup kahrolduğum Attila İlhan bana şunu öğreten adam olarak unutmayacakların arasına girdi:
-Hayatı asla ertelemeyeceksin!..
Mustafa Kemal’in askeri!..
Levent Kırca, dostumdu, ağabeyimdi...
Çok erken veda etti, çook... Bu iktidar döneminde tüm baskılara, tüm eziyetlere, tüm karalamalara karşın hep en iyisini, hep en ilericisini yapmak için savaştı...
Ergenekon-Balyoz-Casusluk kumpaslarında bayrağı en önde taşıdı... Yapılan alçaklıkları sahneye taşıdı, yurdun dört bir tarafında saldırılara karşı koyarak sahneledi... Ne yaptığı işten, ne adından ne de ideolojisinden en ufak bir ödün vermedi...
Halkın kalbin bir daha hiç çıkmamacasına “Olacak O kadar” skeçleriyle taht kurmuştu!.. Müziğinden sanatçılarına dek dev bir organizasyondu. Yıllar yılı ülkenin en önde gelen televizyonlarında açık ara rekorlara imza attı. Bu iktidar sürecinde onun da sonunu getirdiler çünkü “korku dağları” bekliyordu!..”
-Tek başına bir muhalefet ordusuydu...
Diline doladığı her türlüsünden yanaşmayı, keskin zekası ile insan içine çıkamaz hale getirmeden bırakmıyordu!.. Skeçleri hâlâ “memleketimden insan manzaraları” türünün en nadide örnekleri olarak yayınlanıyor...
Ölümünden hemen önce bir film festivalinde aldığı ödül için gönderdiği mesajda şöyle diyordu:
-Dik durun... Adil olun... Daha iyi bir dünyada görüşmek ümidiyle... Atatürk’le kalın, Cumhuriyetle kalın, hoşçakalın...
Unutamayacağım “ölümsüz” insanlar listemin en başlarında ve yüreğimdeki özel yerinde yaşamını sürdürüyor...
Bu yazı burada sonlanmıştı ancak telefonda sevgili dostum Yaman Tüzcet’in ölümünü öğrendim... Türk Tiyatrosu’nun ünlü oyuncusu, yönetmeni, oyun yazarı Yaman da binlerce kilometre uzakta, yıllardır yaşadığı Avustralya’da “elveda” demişti...
-Ne kadar çok eksiliyoruz, ne kadar çok çoraklaşıyor zavallı ülkem...
